اگر ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا نهایتاً با هم مبارزۀ داخل قفس را برگزار کنند، به اصطلاح «تِک برو»، اعتبار جدیدی میبخشند. تِک برو که فارسینویسیِ عبارت Tech bro است، اصطلاحی در دنیای کسب و کارِ فناورانه است که ترجمۀ تحتاللفظیاش میشود «برادر فناوری»، اما معنای واقعی آن، مقداری نژادپرستانه و جنسیتزده است. معمولاً به فعالانِ حوزۀ فناوری که کاملاً در قالب و کلیشۀ یک «مَردِ جوانِ سفیدپوست» فرو رفته باشد میگویند «تِک برو».
حالا آنها میخواهند در آمفیتئاتر باستانیِ کولوسِئوم در رُم با همدیگر مبارزهای تن به تن را تجربه کنند. کولوسئوم، همان آمفیتئاتر بیضیشکلِ معروفِ فیلمِ «گلادیاتور»ِ ریدلی اِسکات است که در آن گلادیاتورها مجبور بودند تا سر حد مرگ با هم مبارزه کنند.
خویِ مردانۀ بازیگران کسب و کار، همه جا دیده میشود
با اینکه ایلان ماسک و مارک زاکربرگ میخواهند جوری این مبارزه را بزرگنمایی و تبلیغ کنند که انگار «مبارزۀ قرن» است، اما باید حواسمان باشد که این خویِ مردانه در بین اهالی کسب و کار، سیاست، هنر و ورزش مدام دارد دور و برمان اتفاق میافتد. آنها دائماً قدرت بدنیِشان را توی چشم مردم و مخاطبان خود میکنند. به گفتۀ کریستِن باربِر، دانشیار مطالعات نژادی، قومیتی و جنسیتی در دانشگاه میسوری آمریکا، همۀ اینها در مقولۀ «نمایش مردانگی» میگنجد.
ایلان ماسک و مارک زاکربرگ چه سودی از مبارزه در قفس میبرند؟
اِسکات مِلتزِر، استاد جامعهشناسی و رئیس برنامه مطالعات زنان و جنسیت در کالج آلبیون در میشیگان آمریکا در کتاب «مردانگیِ غیرممکن» مینویسد از نظر فرهنگی، همیشه مبارزه با مردانگی در پیوند بوده. به گفتۀ او، فرهنگ آمریکایی همیشه خشونت مردان را در مزینههای مناسب تقدیس کرده است. به نوشتۀ مِلتزِر، «مبارزه» برای مردان سفیدپوست، آزمونِ ورود به دورۀ بزرگسالی است. دعوا باعث میشود آنها فکر کنند واقعاً مَرد شدهاند.
فقط پول باعثِ خودنمایی اهالی کسب و کار نمیشود
وقتی ایلان ماسک با 232 میلیارد دلار و مارک زاکربرگ با 118 میلیارد دلار ثروت برای هم کُری میخوانند و میخواهند با هم در قفس مبارزه کنند، یعنی انگار فقط «پول» نمیتواند باعث «حس مردانگی» شود.
جسنیتزدگی در دنیای کسب و کار بیداد میکند
کریس پاپ، محقق ارشدِ مرکز زنان و کار در دانشگاه راجرز آمریکا و نویسندۀ کتاب «ساخت و سازِ کار» توضیح میدهد که مردهایی که اهل ریسک نیستند، توسط همنسلان و دور و بریهایشان «ضعیف» و «زَن صفت» خطاب میشوند. بله! این، اوج جنسیتزدگی است. اما از این بدتر، این است که وقتی یک مرد، سلامت و رفاه خود را به خطر میاندازد شجاعت خود را به همسالان خود ثابت میکند.
سیاستمدارها هم با زور بازو خودنمایی میکنند
این موضوع مخصوصاً در بین طبقۀ کارگر شایع و مرسوم است. اما در سالهای اخیر، سیاستمداران هم وارد این بازی شدهاند.
در سال 2012، جاستین ترودو، نخست وزیر فعلی کانادا، یک عضو سادۀ پارلمان و نمایندۀ حوزۀ انتخابیۀ کِبِک این کشور بود. او در آن سال در یک مسابقۀ بوکس توانست سناتور پاتریک برِیزو از همان منطقۀ کبک را شکست دهد. با این پیروزی، تصویرِ بچه ننهای که از ترودو در کانادا شکل گرفته بود، از بین رفت و او سه سال بعد، نخست وزیر کانادا شد. آن تصویر به خاطر این شکل گرفته بود که ترودو دقیقاً پا جای پای پدرش گذاشته بود و انگار از رانتِ سوابق پدرش داشت برای پیشرفت در سیاست استفاده میکرد و از خودش هیچ استعداد و تواناییای نداشت. پدر ترودو هم در گذشته نخست وزیر کانادا بود.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه هم بارها تصویر برهنۀ خود را در سرما یا در حال شکار منتشر کرده تا نشان بدهد آمادگی بدنی بالایی دارد.
جو بایدن هم از این تاکتیک استفاده کرده. یک بار او برای مسخرهکردنِ دونالد ترامپ، رقیب انتخاباتیاش گفت در دوران دبیرستان، ترامپ را پشت ورزشگاه میبرده و او را محکم با مشت میزد.
فارغ از این داستان خیالی، 200 سالی هست که نمایش قدرت مردانگی، فاکتور مهمی در ادوار مختلفِ انتخاباتِ ریاست جمهوری آمریکا بوده؛ از ویلیام هنری هریسون بگیرید و بیایید تا دونالد ترامپ.
قدرتنمایی مردان در دوران رشدِ کاری و تحصیلی زنان
در دوران ما، خانمها سریعتر از آقایان از دانشگاه فارغالتحصیل میشوند، دیگر زنان به راحتی داخل خانه نمیمانند و برای خودشان درآمد دارند و خودکشی و مصرف بیش از حد مواد مخدر و مشروبات الکلی توسط آقایان بیش از حد دارد زیاد میشود. خیلی از این خودکشیها «مرگهای ناشی از ناامیدی» نامگذاری میشوند.
از سالهای 1890، حرکت به سمت آموزش مختلط دختران و پسران در مدارسِ کشورهای غربی باعث شد مردانی که از تبعیضهای جنسیتی همیشگی که مانع ورود زنان به بازار کار میشد واکنش منفی نشان دهند. مثلاً در آمریکا، ظهور طبقۀ پیشآهنگان پسر در سال 1910 در مدارس این کشور، واکنشی بود از سمت جامعه مردان تا فضا و کارویژهای تعریف کنند که زنان حق ورود به آن را نداشته باشند تا اینطوری نشان دهند بین زن و مرد، همچنان تفاوتهای زیادی وجود دارد.
ظهور زنان قدرتمند در سیاست را هم بخشی از مردان به «افول مردانگی» تعبیر کردند. شاهدشان هم نخست وزیری مارگارت تاچر در دهه 1980 میلادی در بریتانیا یا صدر اعظمی آنجلا مرکل در آلمانِ 2005 تا 2021 و امثال آنها بوده.
مردها نمیتوانند میل تسلط بر دیگران را در خود حذف کنند
مارتا مَک کوی، جامعهشناس و مدیر سابق مطالعات زنان در دانشگاه ایالتی آپالاچیِ ویرجینیا تِک قبلاً گفته که زیستشناسی تکاملی شده است یک منبع استدلال برای برخی مردان تا بگویند «مردها به سادگی نمیتوانند تمایلات ذاتی خود را کنار بگذارند». مثلاً کدام تمایل؟ «میل به تسلط بر دیگران» چه در کسب و کار، چه در رختخواب، چه در سیاست و حتی در رینگ مسابقه بوکس.