الکس فرگوسن جملۀ معروفی دارد که میگوید: «خط حمله برای تیم شما بُرد به ارمغان میآورد و خط دفاع، عناوین قهرمانی را.»[1]
اگر تیمهای فوتبال، دنبال برد و نهایتاً عناوین قهرمانیاند، شرکتها دنبال سود و در نهایت به حداکثر رساندنِ ارزش برای سرمایهگذاران و سهامداران هستند.
یک مدیر اجرایی در یک شرکت، کارمندِ سهامداران و مالکان مجموعه است. نوآوریهای به ظاهر پولساز اما پرخطر و سرمایهگذاری در پروژههای پرریسک، شاید به نوعی قمارهایی باشد که در راستای به حداکثررساندنِ سود شرکت انجام بشوند و شبیه همان کارهای مهاجمها در تیمهای فوتبال باشد. از طرف دیگر، محافظهکاری زیاد و پرهیز از ریسک، جلوی نوآوری را میگیرد و احتمالاً باعث کاهش درآمد میشود که این نماد خط دفاع و دروازهبان است.
باید حد تعادلی شکل بگیرد. اغلبِ مهاجمها خود را یک سوی میز مذاکره میبینند و دروازهبانها و خط دفاع را یک سوی دیگر میز. برعکسش هم مصداق دارد. اما راهکار را رینوس میشِلز، مربی دهه 1970 آژاکس آمستردام و تیم ملی هلند اختراع کرده؛ فوتبال کامل.[2] بازیکنها خلأ حضور یکدیگر در پستها پوشش میدهند تا ساختارِ تیم حفظ یا همان سازمان حفظ شود.
«فوتبال کامل» حکم میکند که این تقابل «ما» و «آنها» را کنار بگذاریم. مسئولیتها در یک شرکت، قبیلهای و تنک نباید انجام شوند. بازیکنهای تیم یعنی کارکنان شرکت باید نقش همدیگر را درک کنند. باید تیم فروش شرکت، دغدغههای تیم مدیریتِ ریسک سازمان و از طرف دیگر، منابع انسانیِ مجموعه بتواند دغدغههای دپارتمان مالی را درک کند که مبادا شرکت از پس پرداخت حقوق کارکنان برنیاید.
راهکار، تاکتیکِ «فوتبال کامل» است.
[1] “Attack wins you games, defense wins you titles.”
[2] Total Football