چپ‌گراها به دانشمندان اعتماد دارند یا راستگراها؟

کرونا هیچ خیری نداشت، انگار بازار دانشمندها را رونق داده. یک نظرسنجی با مشارکت 70 هزار نفر از سراسر دنیا نشان داده که بعد از دوره کرونا، اعتماد به دانشمندها بیشتر شده. حتی شرکت‌کننده‌ها گفته‌اند که بهتر است از دانشِ دانشمندان در سیاستگذاری‌ها بیشتر استفاده شود.

ویکتوریا کولونا،[1] عضو هیئت علمیِ گروه علوم اجتماعی دانشگاه لایبنیتس هانوفر آلمان[2] و 213 همکارش از 71 هزار و 417 در 67 کشور دنیا نظرسنجی کرده‌ و خروجی[3] کارشان را در همین بهمن‌ماه 1402 منتشر کرده‌اند. قرار بود شرکت‌کنندگان به صداقت، شایستگی، خیرخواهی و صراحت دانشمندان از 1 تا 5 نمره دهند. عدد 5 نشان‌دهندۀ نمرۀ بالاتر بود.

میانگین نمره‌ای که شرکت‌کنندگان به دانشمندان دادند عدد 3.62 بود که نشان‌دهندۀ اعتماد 72 درصدی مردم به دانشمندان شد.

مردم مصر، هند و نیجریه بیشتر از 66 کشور دیگر به دانشمندان اعتماد دارند و مردم آلبانی، قزاقستان و بولیوی، کمترین اعتماد را دارند. در بین کشورهای مطرح‌تر دنیا در زمینۀ علمی، مردم آمریکا، بریتانیا، استرالیا و چین، بیشتر از میانگین کلِ کشورها به دانشمندان اعتماد دارند و مردمِ آلمان، هنگ‌کنگ و ژاپن، کمتر از میانگینِ کلی به اهالی علم اعتماد دارند.

یافتۀ جالبِ این پژوهش نشان می‌دهد هر چقدر شرکت‌کننده‌هایی که نظر داده‌اند گرایش فکری سیاسیِ چپ‌تری داشتند، اعتماد بیشتری هم به دانشمندان داشتند. مثلاً این رابطه در کشورهای کانادا، آمریکا، بریتانیا، نروژ و چین، کاملاً مشاهده شده. اما در 41 کشور از جمله نیوزیلند، آرژانتین و مکزیک، هیچ ارتباط معناداری بین گرایش سیاسی نظردهندگان با اعتمادشان به دانشمندان وجود نداشته. از سوی دیگر، اتفاقاً در کشورهای گرجستان، مصر، فیلیپین، نیجریه و یونان، هر چه افراد، راستگراتر بودند، اعتماد بیشتری به دانشمندان نشان داده‌اند. چطور این برآوردها شکل گرفته؟ معمولاً در هر کشوری که دولتِ آن کشور، ارتباطِ بیشتری با دانشمندان برقرار کرده و از آنها در سیاستگذاری‌ها و پروژه‌ها کمک گرفته، مردمِ آن کشور هم به دانشمندان، اعتماد بیشتری پیدا کرده‌اند. مثلاً اگر راستگراهای یونان، اعتماد بیشتری به دانشمندان دارند، به خاطر این است که حزب راستگرای حاکمِ این کشور از سال 2020، همکاری‌های زیادی با اهالی دانشگاه و مراکز علمی داشته است.

دیگرِ یافتۀ این پژوهش نشان داده که بیشتر از 50 درصد از شرکت‌کنندگان معتقدند باید از ظرفیتِ علمی دانشمندان، بیشتر در سیاست‌گذاری‌های ملی استفاده شود.

ضمناً این مطالعه نشان داد که 80 درصد از مردم فکر می‌کنند محققان باید در مورد علم با عموم مردم ارتباط برقرار کنند.

[1] Viktoria Cologna

[2] Leibniz University Hannover, Germany

[3] https://www.researchgate.net/publication/377977956_Trust_in_scientists_and_their_role_in_society_across_67_countries